Proteknik maddelere CE Belgesi verilmesine ilişkin kural ve esaslar 2013/29/AB sayılı Avrupa Birliği direktifinde açıklanmıştır. Bu yönetmelik, piroteknik madde tanımına giren ürünlerin tasarımı, üretimi, piyasaya arzı vb gibi konularda ilgili taraflara düşen görev ve sorumlulukları içermektedir. Yönetmeliğin amacı bu ürünlerin sağlık, çevre ve güvenlik gibi başlıklar altında minimum gereksinimleri sağlayacak şekilde piyasada bulundurulmasını sağlamaktır. Bu bağlamda, üreticiler, ithalatçılar, yetkili distribütörler, onaylanmış kuruluşlar ve diğer paydaşların uyması gereken kuralları açıklamaktadır. Söz konusu yönetmelik ülkemizde 2016 tarihinde çıkarılan “Piroteknik Maddelerin Belgelendirilmesi, Piyasaya Arzı ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik” ile uyumlaştırılarak kabul edilmiştir. Bu kapsamda ürettiği piroteknik maddelerin AB pazarında serbest dolaşımını sağlamak isteyen firmaların 2013/29/AB yönetmeliği uyarınca CE Belgesi alması gerekmektedir. Ayrıca, iç pazara ürün sunmak isteyen firmaların da tasarım, üretim, uygunluk değerlendirme, ürün doğrulama, satış vb gibi konularda bu yönetmeliğin kurallarına uyması gerekmektedir.
Piroteknik maddeler, kimyasal tepkimeler aracılığıyla ısı, ses, duman, ışık vb gibi etkiler oluşturmak amacıyla üretilen patlayıcı maddelerin genel adıdır. Bu ürünlerin tasarımı, üretimi, piyasada bulundurulması, kullanımı gibi aşamalar belirli riskleri içerdiğinden tüm tarafların sağlığını ve güvenliğini sağlamak amacıyla belirli kurallara uyulması gerekmektedir. 2013/29/AB sayılı yönetmelik bu konuyla ilgili kapsamlı bir çerçeve ortaya koymaktadır. Ürünlerle ilgili tüm aşamalarda yönetmelik gereksinimlerini takip eden firmalar piroteknik maddeler CE Belgesi alabilmektedir. Bu firmalar ürünlerini CE etiketi ile satabilmekte, böylelikle piyasada bir güven oluşturabilmektedir. 2013/29/AB yönetmeliği ile ilgili daha detaylı bilgi için NVA ile iletişime geçebilirsiniz.
Piroteknik madde CE Belgesi özetle şu ürünler için düzenlenmektedir:
Ø Havai fişekler: Piroteknik madde denilince akla ilk gelen ürün grubu havai fişekler olmaktadır. Bu ürünler kullanım amacı, yeri ve boyutlarına bağlı olarak farklı kategorilere ayrılmaktadır. 2013/29/AB sayılı yönetmelik havai fişek CE Belgesi ile ilgili risk düzeyini esas alarak F1, F2, F3 ve F4 olmak üzere dört farklı kategori belirlemiştir.
Ø Sahne aktiviteleri ve tiyatrolarda kullanılan maddeler: Yönetmelik bu başlık altındaki piroteknik maddelerle ilgili iki farklı risk grubu (T1 & T2) olacak şekilde sınıflandırma yapmıştır.
Ø Diğer piroteknik maddeler: Bu iki grubun dışında kalan maddelerdir. Yine düşük riskli ve kullanımı için uzman bilgisi gerektiren maddeler olmak üzere iki farklı kategori (P1 & P2) belirlenmiştir.
2013/29/AB sayılı yönetmelik CE belgelendirme konusunda bazı maddeleri kapsam dışında tutmuştur. Örneğin kolluk kuvvetlerinin ve itfaiye ekiplerinin kullandığı maddeler, havacılık ve uzay endüstrisinde kullanılan maddeler, oyuncak amacıyla üretilen patlayıcı kapsüller, özel izinle üretilen patlayıcılar bunlardan bazılarıdır. Ürettiğiniz ürünün Piroteknik Maddeler Yönetmeliği kapsamına girip girmediğini öğrenmek ve CE belgelendirme prosedürleri hakkında daha detaylı bilgi almak için NVA ile iletişime geçebilirsiniz.
Piroteknik maddeler CE Belgesi ile ilgili üreticilerin bazı standartlar hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir. 2013/29/AB sayılı yönetmelik tarafından da kabul edilen standartlardan bazıları şunlardır:
Ø EN ISO 14451: Araçlar için tasarlanan piroteknik maddelerle ilgili gereksinimleri içermektedir.
Ø EN 15947: F1, F2 ve F3 sınıfına giren havai fişeklerle ilgili tasarım, test, etiketleme vb gibi konularda uyulması gereken kural ve esasları açıklamaktadır.
Ø EN 16261: F4 kategorisinde yer alan maddelere ilişkin gereklilikler bu standart serisinde açıklanmıştır.
Ø EN 16256: Tiyatrolarda kullanılan piroteknik maddelerle ilgili kural ve esaslar bu standart serisinde ele alınmıştır.
2013/29/AB sayılı yönetmelik farklı uygunluk değerlendirme prosedürleri açıklayarak piroteknik madde CE Belgesi almak isteyen firmaların belgelendirme adımlarında ne yapması gerektiğini ortaya koymaktadır. AB tip inceleme, iç imalat kontrolleri, kalite güvencesi, birim doğrulama vb gibi prosedürleri esas alan farklı modüller (Modül B, Modül C2, Modül D, Modül E vb) ile CE Belgesi almak mümkündür. Belgelendirmenin hangi modüle ve uygunluk değerlendirme prosedürüne göre yapılması gerektiği konusunda NVA’dan destek alabilirsiniz.
Piroteknik maddeler CE Belgesi almak isteyen firmaların bu süreçte gerçekleştirmesi gereken çalışmalardan bazıları şunlardır:
Ø Ürünün yönetmeliğe ve uyumlaştırılmış standartlara uygun şekilde tasarlanması ve üretilmesi
Ø Yönetmeliğin atıfta bulunduğu standartların açıkladığı testlerle ürünün sağlık, çevre, güvenlik, performans, yapısal, mukavemet vb gibi konulardaki özelliklerinin doğrulanması
Ø Teknik dosyanın hazırlanması
Ø Onaylanmış kuruluşlara başvuruda bulunarak - uygunluk değerlendirme prosedürüne göre - denetim ve kontrollerin gerçekleştirilmesi
Ø Tüm aşamaların başarıyla tamamlanması ile ürün için CE Belgesi düzenlenmesi ve ürünlere CE etiketinin konulması